БИЛИМ БУЛАГЫ

KR

Биология — различия между версиями

Строка 1: Строка 1:
 
{{Якорь|Начало}}
 
{{Якорь|Начало}}
 
<div class="row bio-bg"><div class="maintext large-8 medium-7 columns"> <!-- Page Content -->  
 
<div class="row bio-bg"><div class="maintext large-8 medium-7 columns"> <!-- Page Content -->  
==Жандуулардан да  жандуу!==
+
==Жандуулардын бардыгынан жандуу!==
<div class="lblb">''Биз жандуулардын кызыктуу дүйнөсүндө жашайбыз, ал эми жандуулардын тиричилигин биология изилдейт! Биология — өсүмдүктөрдүн, жаныбарлардын (анын ичинен адамдын) жашоосу жана алардын айлана - чөйрө менен ѳз ара аракеттенүүсү жѳнүндѳ илим. Биология биздин коомдун көптөгөн көйгөйлөрүн чечет: айлана - чөйрөнүн сакталышы, ден- соолукту сактоо, жаныбарлардын жаңы породаларын, өсүмдүктөрдүн жаңы сортторун чыгаруу, генндик инженерия жана медицина ''
+
<div class="lblb">''Биз жандуулардын шумдуктуу дүйнөсүндө жашайбыз, алардын тиричилигин биология изилдейт! Биология — өсүмдүктөрдүн, жаныбарлардын (анын ичинен адамдын) жашоосу жана алардын айлана - чөйрө менен ѳз ара аракеттенүүсү жѳнүндѳгү илим. Биология: айлана - чөйрөнүн сакталышы, саламаттык сактоо, жан-жаныбарлардын жаңы тукумун, өсүмдүктөрдүн жаңы сортторун чыгаруу, генндик инженерия жана медицина сыяктуу биздин коомдун көптөгөн көйгөйлөрүн чечет.''
<p align="center" style="font-weight:bold;">Бул илимдин мааниси жыл сайын өсүшү таң калыштуу эмес.</p></div>
+
<p align="center" style="font-weight:bold;">Бул илимдин мааниси жыл өткөн сайын өсүп баратышы таң калыштуу эмес.</p></div>
  
 
{{center|[[Файл:BB Bio KG new.mp4|640px|start=1]]}}
 
{{center|[[Файл:BB Bio KG new.mp4|640px|start=1]]}}
Строка 21: Строка 21:
 
<li>{{menu|col=#69273f|h=[[KR:Биология:Эволюция|Эволюция]]|imp=!important|im=Cont evolution 01.jpg}}</li>
 
<li>{{menu|col=#69273f|h=[[KR:Биология:Эволюция|Эволюция]]|imp=!important|im=Cont evolution 01.jpg}}</li>
 
</ul>
 
</ul>
'''Биздин предметтик баракчабыз жандуу организмдерге арналарын силер түшүндүңѳр болуш керек. Биз бирге бардык жандуу организмдердин: бактериялардын, козу карындардын, өсүмдүктөрдүн, жаныбарлардын жана адамдын түзүлүшүн, тиричилик өзгөчөлүктөрүн жана алардын ар түрдүү байырлаган чөйрөлөрүн карайбыз. Жер планетада жашаган бардык жандуулар үчүн иштеген биологиянын негизги мыйзамдарын таанып билебиз. '''
+
'''Биздин предметтик баракчабыз жандуу организмдерге арналарын силер түшүндүңѳр болуш керек. Биз бирге бардык жандуу организмдердин: бактериялардын, козу карындардын, өсүмдүктөрдүн, жаныбарлардын жана адамдын түзүлүшүн, тиричилик өзгөчөлүктөрүн жана алардын байырлаган ар түрдүү чөйрөлөрүн карайбыз. Жер планетасында жашаган бардык жандуулар үчүн иштеген биологиянын негизги мыйзамдарын таанып билебиз.'''
 
<br clear=all />
 
<br clear=all />
 
<div class="row">
 
<div class="row">
 
<div class="large-6 column">
 
<div class="large-6 column">
Биология биздин айланабыздагы дүйнө кантип түзүлгѳнүн башка табигый илимдер менен бирге түшүнүүгѳ мүмкүнчүлүк берет. Эгерде, буга чейин аны изилдѳѳ үчүн микроскоптор, фолианттар жана көптөгөн лабораториялар керек  болсо, ал эми бүгүнкү күндө портфелде смартфон же планшет болсо жетиштүү.   
+
Биология башка табигый илимдер менен бирге бизди курчаган дүйнө кантип түзүлгѳнүн түшүнүүгө мүмкүнчүлүк берет. Эгерде, буга чейин аны изилдѳѳ үчүн микроскоптор, фолианттар жана көптөгөн лабораториялар керек  болсо, бүгүнкү күндө портфелде смартфон же планшет болсо жетиштүү.   
Биздин сайттагы барактын бѳлүктѳрүнѳ кирүү менен, Жердин жаныбарлар менен өсүмдүктөр дүйнөсүн, биосфера кандай түзүлгөнүн изилдейсиңер, адамдын денесинин ичин кѳрѳсүңѳр, биздин денебиз кантип иштейт, анда кандай процесстер жүрөт, эмне үчүн ѳзүңдүн ден - соолугуңду кароо керектигин түшүнѳсүңѳр.  
+
 
Биздин өлкөнүн  жаныбарларынын жана өсүмдүктөрүнүн уникалдуу дүйнөсүн өзүңөр үчүн ачасыңар, анткени Кыргызстан – бул күн, суу жана тоо.  
+
Биздин сайттагы барактын бѳлүктѳрүнѳ кирүү менен, Жердин жаныбарлар менен өсүмдүктөр дүйнөсүн, биосфера кандай түзүлгөнүн изилдейсиңер, адамдын денесинин ички бетин кѳрѳсүңѳр, биздин дене боюбуз кантип иштейт, анда кандай процесстер жүрөт, эмне үчүн ѳзүңдүн ден - соолугуңду кароо керектигин түшүнѳсүңѳр.  
 +
 
 +
Биздин өлкөнүн  жаныбарларынын жана өсүмдүктөрүнүн сейрек учураган дүйнөсүн өзүңөр үчүн ачасыңар, анткени Кыргызстан – бул күн, суу жана тоо.
 
   </div>
 
   </div>
 
   <div class="large-6 column">
 
   <div class="large-6 column">
Строка 53: Строка 55:
 
<!--[[Файл:Красота науки. Биология.mp4|650px|start=1]]-->
 
<!--[[Файл:Красота науки. Биология.mp4|650px|start=1]]-->
 
<p align="center" style="font-size:20px">
 
<p align="center" style="font-size:20px">
Ѳзүңөрдүн долбоорлоруңарды жараткыла, изилдѳѳ жүргүзгүлѳ, дайыма ѳзгѳрүлгѳн бардык жандуу организмдердин жашоосундагы кереметтүү өзгөрүүлөргѳ байкоо жүргүзгүлѳ!   
+
Ѳзүңөрдүн долбоорлоруңарды жараткыла, изилдѳѳ жүргүзгүлѳ, бардык жандуу организмдердин дайыма өзгөрүлүп турган жашоосундагы кереметтүү кубулуштарга  байкоо жүргүзгүлѳ!   
Өзүңѳрдүн ден - соолугуңарды сактагыла жана биздин кайталангыс жана уникалдуу жаратылышты сактагыла!  
+
 
Биологиянын өнүгүү тарыхынан
+
Өзүңѳрдүн ден - соолугуңарды сактагыла жана биздин кайталангыс жана сейрек жаратылышты сактагыла!  
 
</p>
 
</p>
 
</div>
 
</div>
Строка 63: Строка 65:
 
<div class="sbstyle">
 
<div class="sbstyle">
 
<div class="row">
 
<div class="row">
<div class="large-10 small-10 large-centered small-centered columns rubric">Из истории развития<br>биологии</div>
+
<div class="large-10 small-10 large-centered small-centered columns rubric">Биологиянын өнүгүү тарыхынан</div>
 
</div>
 
</div>
<span class="firstcharacter">А</span>лбетте, <span style="font-weight:bold; font-style:italic">Биология</span> табигый багыттагы байыркы илим болуп эсептелет. Бирок, биология термини жакында эле пайда болду. Биологиянын заманбап ѳнүгүү тарыхы 1797 <span style="font-weight:bold; font-style:italic">Биология</span>терминин сунуштаган. 1800 - жылы Биология термини менен Бурдадагы Дерпт  университетинин профессору пайдаланган, ал эми 1802 - жылы Ламарк жана Тревиранустун маанилүү иштеринде дагы кѳрсѳтүлгѳн.
+
<span class="firstcharacter">А</span>лбетте, <span style="font-weight:bold; font-style:italic">Биология</span> табигый багыттагы байыркы илимдердин бири болуп эсептелет. Бирок, биология термини жакында эле пайда болду. Биологиянын заманбап ѳнүгүү тарыхы 1797 - жылдан гана башталат, ошондо  анатомиянын  профессору, немец Теодор Руз ушул илимди белгилѳѳ үчүн <span style="font-weight:bold; font-style:italic">Биология</span>терминин   сунуштаган. 1800 - жылы Биология терминин Бурдадагы Дерпт  университетинин профессору пайдаланган, ал эми 1802 - жылы Ламарк жана Тревиранустун маанилүү эмгектеринде колдонулган.
 
{{center|[[файл:Lamark.jpg|thumb|200px|center|Жан Батист Ламарк]]}}
 
{{center|[[файл:Lamark.jpg|thumb|200px|center|Жан Батист Ламарк]]}}
Жан Батист Ламарк  биологиянын өнүгүүсүнө  баа жеткис салым кошкон. <span style="font-weight:bold; font-style:italic">Биология</span> коомдун жашоо шарттары менен түз байланышта болуу менен абдан тез ѳнүгѳ баштады. Дайыма изилдөөнүн жаңы методдору пайда болууда, заманбап билимдер эски теорияларга башкача кароого мүмкүнчүлүк берүүдѳ, бирок ѳнүгүүнүн мурунку  баскычтары изилденбесе, илим жѳнүндѳ билим толук  болбойт.
+
Жан Батист Ламарк  биологиянын өнүгүүсүнө  баа жеткис салым кошкон. Биология коомдун жашоо шарттары менен түз байланышта болуу менен, өтө тез ѳнүгѳ баштаган. Изилдөөнүн жаңы ыкмалары үзгүлтүксүз пайда болуп, заманбап билимдер эски теорияларга башкача кароого мүмкүнчүлүк берүүдѳ, бирок ѳнүгүүнүн мурунку  баскычтарын изилдебесек, илим жѳнүндѳ билим толук  болбой калат.
 
</div>
 
</div>
 
</div>
 
</div>

Версия 16:25, 4 августа 2018

Жандуулардын бардыгынан жандуу!

Биз жандуулардын шумдуктуу дүйнөсүндө жашайбыз, алардын тиричилигин биология изилдейт! Биология — өсүмдүктөрдүн, жаныбарлардын (анын ичинен адамдын) жашоосу жана алардын айлана - чөйрө менен ѳз ара аракеттенүүсү жѳнүндѳгү илим. Биология: айлана - чөйрөнүн сакталышы, саламаттык сактоо, жан-жаныбарлардын жаңы тукумун, өсүмдүктөрдүн жаңы сортторун чыгаруу, генндик инженерия жана медицина сыяктуу биздин коомдун көптөгөн көйгөйлөрүн чечет.

Бул илимдин мааниси жыл өткөн сайын өсүп баратышы таң калыштуу эмес.


Биздин предметтик баракчабыз жандуу организмдерге арналарын силер түшүндүңѳр болуш керек. Биз бирге бардык жандуу организмдердин: бактериялардын, козу карындардын, өсүмдүктөрдүн, жаныбарлардын жана адамдын түзүлүшүн, тиричилик өзгөчөлүктөрүн жана алардын байырлаган ар түрдүү чөйрөлөрүн карайбыз. Жер планетасында жашаган бардык жандуулар үчүн иштеген биологиянын негизги мыйзамдарын таанып билебиз.

Биология башка табигый илимдер менен бирге бизди курчаган дүйнө кантип түзүлгѳнүн түшүнүүгө мүмкүнчүлүк берет. Эгерде, буга чейин аны изилдѳѳ үчүн микроскоптор, фолианттар жана көптөгөн лабораториялар керек болсо, бүгүнкү күндө портфелде смартфон же планшет болсо жетиштүү.

Биздин сайттагы барактын бѳлүктѳрүнѳ кирүү менен, Жердин жаныбарлар менен өсүмдүктөр дүйнөсүн, биосфера кандай түзүлгөнүн изилдейсиңер, адамдын денесинин ички бетин кѳрѳсүңѳр, биздин дене боюбуз кантип иштейт, анда кандай процесстер жүрөт, эмне үчүн ѳзүңдүн ден - соолугуңду кароо керектигин түшүнѳсүңѳр.

Биздин өлкөнүн жаныбарларынын жана өсүмдүктөрүнүн сейрек учураган дүйнөсүн өзүңөр үчүн ачасыңар, анткени Кыргызстан – бул күн, суу жана тоо.

  • slide
  • Тюльпан Грейга

    Грейга жоогазыны (КР Кызыл китебине киргизилген).

  • Серый варан

    Боз кескелдирик (КР кызыл китебине киргизилген).

Ѳзүңөрдүн долбоорлоруңарды жараткыла, изилдѳѳ жүргүзгүлѳ, бардык жандуу организмдердин дайыма өзгөрүлүп турган жашоосундагы кереметтүү кубулуштарга байкоо жүргүзгүлѳ! Өзүңѳрдүн ден - соолугуңарды сактагыла жана биздин кайталангыс жана сейрек жаратылышты сактагыла!

Биологиянын өнүгүү тарыхынан

Албетте, Биология табигый багыттагы байыркы илимдердин бири болуп эсептелет. Бирок, биология термини жакында эле пайда болду. Биологиянын заманбап ѳнүгүү тарыхы 1797 - жылдан гана башталат, ошондо анатомиянын профессору, немец Теодор Руз ушул илимди белгилѳѳ үчүн Биологиятерминин сунуштаган. 1800 - жылы Биология терминин Бурдадагы Дерпт университетинин профессору пайдаланган, ал эми 1802 - жылы Ламарк жана Тревиранустун маанилүү эмгектеринде колдонулган.

Жан Батист Ламарк

Жан Батист Ламарк биологиянын өнүгүүсүнө баа жеткис салым кошкон. Биология коомдун жашоо шарттары менен түз байланышта болуу менен, өтө тез ѳнүгѳ баштаган. Изилдөөнүн жаңы ыкмалары үзгүлтүксүз пайда болуп, заманбап билимдер эски теорияларга башкача кароого мүмкүнчүлүк берүүдѳ, бирок ѳнүгүүнүн мурунку баскычтарын изилдебесек, илим жѳнүндѳ билим толук болбой калат.