БИЛИМ БУЛАГЫ

Шаблон

KGmap

AJakypbekov.png

Ашым Джакыпбеков

Жазуучу, котормочу Ашым Джакыпбеков Талас облусунун азыркы Кара-Буура районундагы Шекер айылында 1935-жылдын 12-августунда колхозчунун үй-бүлөсүндө туулган. «Жаралуу көгүчкөн» аңгемелер жыйнагы 1961-жылы басмадан чыккан.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Murza Gaparov.jpg

Мурза Гапаров

Жазуучу, драматург, кинодраматург Мурза Гапаров (1936 – 2002) Ош облусундагы Ноокат районунда Нойгут айылында 1936-жылы 22-мартта колхозчунун үй-бүлөсүндө туулган. 1950-жылдары чыгармачылык менен алек болуп баштаган. Алгач 1963-жылы «Мейман” деген повести өзүнчө басылып чыккан. Ал – Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери, көркөм сөз зергери, кыргыз адабиятында бараандуу орду бар жазуучу.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Kubatbek Jusubaliev.jpg

Кубатбек Джусубалиев

Жазуучу Кубатбек Джусубалиев Ош облусунун Алай районундагы Кердегей айылында мугалимдин үй-бүлөсүндө 1941-жылдын 30-октябрында туулган. «Күн автопортретин бүтө элек» аңгмеелер жыйнагы 1967-жылы жарык көргөн. «Толубай сынчы» китеби жазуучунун чыгармачылыгында көрүнүктүү орун ээлейт. Бир катар көркөм жана даректүү фильмдердин сценарийин жазган.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Sooronbai Jusuev.jpg

Сооронбай Жусуев

Акын Сооронбай Жусуев 1925-жылы 15-майда Совет районунун Кызыл-Жар кыштагында туулган. Ал – Кыргыз Республикасынын Баатыры (2007), Кыргыз эл акыны (1981), Кыргызстандын Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын ээси (1998). 2016-жылы 4-февралда Бишкекте каза болгон.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Jolon Mamytov.gif

Жолон Мамытов

1940-жылдын 1-апрелинде Ош облусунун Кара-Суу районунун Төлөйкөн айылында туулган. Ал – кыргыз элинин чыгаан акындарынын бири, сүйүү акыны. Анын “Отту сүйөм”, “Жашыл аалам”, “Убакыт”, “Ырлар”, “Мезгилдин элеси”, “Буруул таңдын жомогу”, “Суунун өмүрү”, “Жарышкан суулар”, “Атка токум салгыла”, “Жүз жашка тол кылым”, “Башат жана Мухит” аттуу поэтикалык жыйнактары басмадан чыккан. Акын 1988-жылдын 7-мартында Бишкек шаарында каза болгон.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Mendi Mamaz.jpg

Менди Мамазаирова

Акын, публицист Меңди Мамазаирова Ош облусунун Кара-Суу районунун Коңур-Жаз айылында 1943-жылы 1-майда туулган. «Нөшөр» деп аталган алгачкы аңгемелер жыйнагы 1975-жылы жарык көргөн.1993-жылы «Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери» деген ардактуу наамга татыктуу болгон. 2007-жылы мамлекеттик «Даңк» медалы ыйгарылган.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Toktogul.jpg

Токтогул Сатылганов

Улуу акын, комузчу жана ойчул Т.Сатылганов 1864-жылы Кетмен-Төбөдөгү Саз-Жийде (азыркы Токтогул району) деген жерде төрөлгөн. Токтогул “Манас”, “Жаныш-Байыш”, “Курманбек”, “Шырдакбек”, “Кедейкан”, “Олжобай менен Кишимжан”, “Саринжи Бөкөй” деген элдик дастандарды аткарган. Токтогул “Жаш кыял”, “Эмне кызык”, “Гүлдөп ал”, “Насылкан”, “Күлүйпа” деген обондорду, “Токтогулдун тогуз кайрык”, “Токтогулдун кербези”, “Чоң кербез”, “Арман кербез”, “Токтогулдун ботою” ж. б. күүлөрдү жараткан.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Joomart Bokonbaev.jpg

Жоомарт Бөкөнбаев

Жоомарт Бөкөнбаев (1910-1944) Жалал-Абад облусундагы Токтогул районунун Мазар-Сай айылында туулган. 1927-жылы “Жер алган кедейлерге” аттуу туңгуч ыры жарыяланган. 1939-ж. “Токтогул” пъесаларын, ошондой эле Жусуп Турусбеков, Кубанычбек Маликов м-н бирге “Айчүрөк” операсынын либреттосун (1937-жыл) жазган. “Алтын кыз” (1935), “Добулбас” (1935), “Жоомарттын ырлары” (1936), “Комуз” (1938), “Өчпөс өмүр” (1939), “Өмүр” (1940) ж. б. ырлар жыйнактары чыккан.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Barpy.jpg

Барпы Алыкулов

Барпы Алыкулов (1884-1949) Жалал-Абад облусунун Сузак районундагы Ачы кыштагында туулган. Барпы – кыргыз эл акындарынын эң мыктыларынын бири,чыгыш философиясын өз боюнча сиңирген даанышман-ойчул.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Jenijok.jpg

Женижок

Женижок (Өтө) Көкө уулу (1860 – 1918) Талас өрөөнүндөгү азыркы Манас районуна караштуу Покровка кыштагында туулган жана 1918-жылы Аксыдагы Кара-Суу деген жерде каза тапкан.Төкмө акын Жеңижок деген лакап аты менен кыргыз элине кеңири белгилүү болгон.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Kasymbekov Tologon.jpg

Төлөгөн Касымбеков

Кыргыз эл жазуучусу, тарыхый романистика чебери, коомдук ишмер Төлөгөн Касымбеков 1931-жылдын 15-январында азыркы Жалал-Абад облусунун Аксы районундагы Ак-Жол айылында туулган. 2011-жылдын 16-июнунда Бишкек шаарында каза болгон.1980-жылдары айрым чыгармалары үчүн Кыргызстан Компартиясынын идеологдору тарабынан жазыксыз кодуланган.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Temirkul Umotaliev.jpg

Темиркул Үмөталиев

Акын Темиркул Үмөталиев (1908 – 1991) азыркы Жалал-Абад облусунун Аксы районунда Тоо-Жар айылында кедейдин үй-бүлөсүндө 1908-жылы туулган. Улуу Ата Мекендик согушта Калинин, Түштүк-Кавказ, Закавказье, Украина фронтторунда болгон, Румыния, Болгария, Югославия, Венгрия, Австрияны фашизмден бошотууга катышкан.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Mar Baijiev.jpg

Мар Байжиев

Жазуучу, драматург Мар Байжиев 1935-жылы 23-мартта Жалал-Абад шаарында туулган. Ал – Кыргыз Эл жазуучусу. Кыргыз кино академиясынын академиги. Искусство институтунун профессору. КСРБ кинематографиясынын отличниги. «Манас» орденинин ээси.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Казыбек

Кыргыздын чыгаан акыны Казыбек Мамбетимин уулу (1901-1936) азыркы Нарын облусундагы Ат-Башы районунда Келтебек (азыркы Казыбек айылына жакын) деген бөксө жайлоодо жарык дүйнөгө келген.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Boogachy.jpg

Боогачы Жакыпбек уулу

Боогачы Жакыпбек уулу (1866-1936) - кыргыздын даңазалуу акыны жана обончусу. Кыргызстандын Нарын аймагындагы Ат-Башы жергесиндеги АК-Муз айылында туулган. Ак таңдай акын катары таанылган.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Duisheev.jpg

Шайлообек Дүйшеев

Акын Шайлообек Дуйшеев Нарын облусунда Ат-Башы районундагы Ат-Башы кыштагында 1950-жылы 23-февралда туулган. Анын чыгармалары 1968-жылдан бери жарыяланып келе жатат. 1985-жылы «Аптап» аттуу биринчи поэзиялык жыйнагы чыккан. Ал – Кыргыз Эл акыны. 2010-жылы декабрда III даражадагы «Манас» ордени менен сыйланган. Байдылда Сарногоев атындагы Эларалык сыйлыктын ээси. 2012-жылы "Эки дөөнүн күрөшү" чыгармасы үчүн Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлык ыйгарылган.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Kalykakiev.jpg

Калык Акиев

Калык Акиев (1883-1953-жылдын 3-ноябры) - кыргыздын атактуу акыны. Жумгалдын Кара-Ой деген жеринде кедейдин үй-бүлөсүндө туулган. Биринчи ырлар жыйнагы «Калыктын ырлары» 1936-жылы чыккан. Анын айтуусу боюнча «Жаныш-Байыш», «Курманбек» өңдүү элдик дастандар 1938-жылы жарыяланган. Өмүр жолун баяндаган «Баскан жол» деген көлөмдүү китепти эскерме катары жазып калтырган. Ал –Кыргыз ССРинин эл артисти.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Midin.jpg

Мидин Алыбаев

Мидин Алыбаев (1917–1959) - акын-сатирачы, драматург. Нарын облусунун Жумгал районунда Чаек айылында 1917-жылы туулган. 1937-жылы М.Алыбаевдин «Бактылуу жаштык» деген биринчи ырлар жыйнагы чыгат. «Акчүч» аттуу сатиралык жыйнагы жарык көргөн. «Курорттогу окуя» аттуу комедиясы Кыргыз Мамлекеттик драма театрында коюлган. Акын А.С.Пушкиндин, М.Ю.Лермонтовдун, Г.Гулямдын, В.Саяновдун, В.Маяковскийдин бир катар чыгармаларын которгон.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Shatman.jpg

Шатман Садыбакасов

Акын, жазуучу Шатман Садыбакасов Нарын облусунун Жумгал районундагы Дыйкан айылында 1932-жылдын 25-майында колхозчунун үй-бүлөсүндө туулган. «Ала-Тоо» журналынын редактору болуп иштеген. «Пейил» аңгемелер жыйнагы 1958-жылы жарык көргөн. Жазуучунун чыгармачылыгында «Күндөр» романы көрүнүктүү орун ээлейт.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Молдо Кылыч

Молдо Кылыч Шамыркан уулу (1866-1917)-жазгыч акын. Азыркы Нарын облусунун Кочкор өрөөнүнүн Бугучу деген жеринде төрөлгөн. Кылычтын өз атасы Шамыркан – атактуу баатыр Төрөкелдинин тун уулу. Чыгармалары: “Чүй баяны”, “Керме тоо”, “Канаттуу”, “Кол казал”, “Кара Кочкор”, “Кыз-жигит”, “Мал казал”, “Жатакчылар”, “Чүй канаттуулары”.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Ninakan.jpg

Нинакан Жүндүбаева

Акын Нинакан Жүндүбаева 1917-жылы Нарын облусунун Кочкор районунун Үкөк айылында туулган. Чыгармачылык ишмердиги 1957-жылы башталып, ырлар жыйнактары китеп болуп жарыкка чыгып, пьесаларынын көпчүлүгү театрларда коюлган. 60тан ашуун ырларына обон жазылып, музыканын алтын фондусуна алынган. Ал – Кыргыз Республикасынын Эл акыны, Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Togolok moldo.jpg

Тоголок Молдо

Кыргыздын алгачкы жазма акындарынын бири, манасчы Байымбет Абдракман уулу / Абдыракманов (Тоголок Молдо) 1860-жылы Нарын облусунун Ак-Талаа районун Куртка айылында туулган. Өз дооруунда сейрек кездешкен сабаттуу адамдардын бири, балдар адабияты үчүн кайталангыс чыгармаларды калтырган жазгыч акын, ошону менен эле бирге төкмө, манасчы Тоголок Молдо 1942-жылы өзү туулган Куртка айылында каза болгон.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Shukurbek.jpg

Шүкүрбек Бейшеналиев

Жазуучу Шүкүрбек Бейшеналиев 1928-жылы 25-октябрда азыркы Ак-Талаа районундагы Куртка айылында туулган. Ал – Кыргыз Эл жазуучусу, Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты. Кыргыз Республикасынын адабият жана искусствосуна эмгек сиңирген ишмер.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Esengul.jpg

Эсенгул Ибраев

Акын Эсенгул Ибраев Нарын облусунун Тянь-Шань районунда Чет-Нура кыштагында 1933-жылы 16-мартта туулган. Биринчи ырлар жыйнагы 1954-жылы “Бөбөгүм” деген ат менен чыккан. Ал – Кыргыз эл акыны, Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери. «Таң шоокуму» (1968), «Закымдар» (1979), «Эңсөө» (1981), «Белес» (1984), «Мөмөлүү дарак» (1985), «Дабан» (1994) ж. б. ыр китептери чыккан. Ибраев Эсенгул кыргыз окурмандарына мыкты сатирик катары таанымал. Акындын «Таң шоокуму” жыйнагында «Качып кетиптир”, «Балпык”, «Эчак толтурмак экен”, «Иттигим бар”, «Антерин го антемин”, «Чала ошого чала”, «Профессор болмок” ж. б. сатиралык ырлары бар.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Kenesh.jpg

Кеңеш Жусупов

Жазуучу, публицист Кеңеш Жусупов 1937-жылы 14-апрелде Нарын облусундагы Нарын районундагы (мурдагы Тянь-Шань району) Он-Арча айыл өкмөтүнүн Эчки-Башы айылында туулган. Кыргыз эл жазуучусу, коомдук ишмер. Экинчи даражадагы "Манас" орденинин ээси (2016).

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Eraliev.jpg

Сүйүнбай Эралиев

Акын жана котормочу, Кыргыз Эл акыны, Кыргыз Республикасынын Баатыры Сүйүнбай Эралиев 1921-жылы 15-октябрда Талас облусунун азыркы Талас районунда Үч-Эмчек айылында колхозчунун үй-бүлөсүндө туулган. 1942 – 1944-жылдары Улуу Ата-Мекендик согушта согушкан, эки жолу оор жарадар болгон. «Биринчи жаңырык» ырлар жыйнагы 1949-жылы чыккан. 2016-жылы 16-июлда Бишкекте каза болгон.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Baidylda.jpg

Байдылда Сарногоев

Кыргыз Республикасынын Эл акыны Байдылда Сарногоев (1932–2004) Талас облусунун Талас районуна караштуу Буденовка айылында 1932-жылы туулган. Акындын көп ырларына музыка жазылган. Кыргызстан жазуучулар Союзунун А.Осмонов атындагы адабий сыйлыгынын, Казакстан Республикасынын эл аралык «Алтын көпир» («Золотой мост») сыйлыгынын, Кыргыз Республикасынын Токтогул атындагы Мамлекеттик сыйлыгынын ээси.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Ch.aitmatov.jpg

Чыңгыз Айтматов

Чыңгыз Төрөкулович Айтматов (1928-2008) – Талас облусунун азыркы Кара-Буура районунда Шекер айылында туулган. Кыргыз ССРнин эл жазуучусу (1974), Социалисттик Эмгектин Баатыры (1978), Кыргыз Республикасынын Баатыры.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Karagulova.jpg

Роза Карагулова

Акын Роза Карагулова Талас шаарында 1946-жылы 30-июлда туулган. Р.Карагулова 1982-жылдан бери китепканачылык кесипти аркалап келет. Анын «Кыз дүйнөсү», деп аталган алгачкы китеби 1975-жылы жарык көргөн. Айрым ырларына обон жазылган.Р.Карагулова Р.Тагордун прозадагы ырларын которуунун үстүндө да алектенген.“Кыз дүйнөсү”, “Көл тынышы”, “Жолдо”, “Тынчы жок талаа” ырлар жыйнактары жана “Капчыгай” поэмасы жарык көргөн.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Momunova.jpg

Гүлсайра Момунова

Акын Гулсайра Момунова Талас облусунун азыркы Бакай-Ата районундагы Кең-Арал айылында 1937-жылы 30-декабрда туулган. Биринчи ырлар жыйнагы «Тилек» деген ат менен 1964-жылы жарык көргөн. Бир катар поэтикалык кыргыз тилиндеги жыйнактардын, эки орус тилине которулган жыйнактардын автору, бир топ жамааттык котормолордун авторлошу. Ал Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиңирген ишмери.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Shukurbekov.jpg

Райкан Шүкүрбеков

Акын, драматург Райкан Шүкүрбеков 1913-жылдын 23-майында Талас облусунун Кара-Буура районунда Ак-Чий айылында туулган. Кыргыз драма театрында артист, филармонияда адабий бөлүмдүн башчысы болуп иштеген. Улуу Ата Мекендик согушка катышкан. Көптөгөн көркөм китептердин автору. Сатиралык, лирикалык жана башка чыгармалары кеңири белгилүү. 1962-жылы дүйнөдөн кайткан.

Автор боюнча кенен маалымат (шилтеме)

Kg-map-fon.png