БИЛИМ БУЛАГЫ

Предпосылки перехода к Новой истории Нидерданская буржуазная революция
Английская буржуазная революция Французская буржуазная революция

Киришүү

Жаңы тарых – бүткүл дүйнөлүк тарыхтын орто кылымдардан кийинки жана эң соңку тарыхтан мурунку мезгилинин тарыхый илимде кабыл алынган аталышы.

Орто кылымдардан жаңы мезгилге өтүү буржуазиялык революциялардын натыйжасында феодализмден капитализмге өтүү мезгили болгон. Андыктан, капиталисттик мамилелердин пайда болушун, өнүгүшүн жана чыңдалышын жаңы мезгилдин тарыхынын негизги мазмуну деп эсептөөгө толук мүмкүнчүлүк бар.

Өндүрүштүн кыйла алдыңкы капиталисттик ыкмасы эң оболу Европа өлкөлөрүндө башкалардан мурда өнүккөн, бул Европа мамлекеттерине, андан кийин АКШга Азиянын, Африканын, Латын Америкасынын өлкөлөрүн колонияга айландырууга мүмкүндүк берген экономикалык жана аскердик кубаттуулукка жетүүгө мүмкүнчүлүк берген. Капитализмдин колониялык системасынын түзүлүшү бир жагынан, колонияга каршы боштондук күрөшүнүн өнүгүшү экинчи жагынан жаңы тарыхтын өнүгүшүнүн бир кылка эместигин билдирген.

Жаңы мезгил – буржуазиялык революциялардын, географиялык улуу ачылыштардын, принциптүү жаңы мамлекеттүүлүктүн жана укуктун калыптанышынын, илимдин дүркүрөп өнүгүшүнүн жана аны практиканын кызматына коюунун доору. Аталган процесстер коомдук турмуштун көп тарабын: экономиканы, мамлекеттик курулушту, илимди жана маданиятты рационалдаштыруу менен коштолгон.

Жаңы тарыхка өтүүнүн өбөлгөлөрү

Жаңы мезгил түшүнүгү ХVI кылымда Кайра жаралуу доорунда адамды дүйнөнүн жаралуусунун борборуна койгон жазуучулар менен гуманисттердин эмгектеринде пайда болгон.

• 
• 
• 
• 
• 

«Гуманизм жана гуманисттер»

Жаңы мезгил – коомдун турмушунун баардык чөйрөсүндөгү революциялык кайра түзүүлөрдүн мезгили. Бул баарыдан мурда – илимий революциянын мезгили. Жаңы мезгилде илим жаратылыштын сырларын “тебелөөгө” жана анын натыйжаларын практикада пайдаланууга багытталган. Илим жараткандын акылмандыгын даңазалоого гана эмес, коомдун пайдасына кызмат кылууга тийиш, деп эсептешкен Жаңы мезгилдин ойчулдары.

Дүйнөнүн илимий түспөлүндө аалам жөнүндөгү эскиче көз караштарды, ой жүгүртүүнүн диний типтерин бузуу жана жаңы парадигманы, ой жүгүртүүнүн жаңы универсалдуу тибин жаратуу болуп өтүүдө.

Адамды түшүнүүнүн жаңы концепциясы гуманисттерде Леонардо да Винчи сыяктуу улуу устаттардын пайда болушуна алып келди, анын чыгармачылыгында искусство философиянын жана илимдин милдетин аткарды. Өзүнүн илимий ойлоп табууларында Леонардо мезгилден толук жүз жылга оозуп кетти.

• 
• 
• 

Николай Коперник дүйнөнүн жаңы илимий көрүнүшүнүн башталышына негиз салган, бул адам туурасында “Күндү токтотуп, Жерди жылдырды” деп айтышкан – ал дүйнөнүн гелио борбордоштурулган системасын негиздеген. Андан аркы ачылыштар адамдын космос жөнүндөгү жана физиканын мыйзамдары туурасындагы билимин кеңейткен.

• 
  
  
  Николай Коперник
• 
  
  
  Галилео Галилей
• 
  
  
  Иоганн Кеплер
• 
  
  
  Исаак Ньютон

XVI к. ачылыштардын, гуманисттердин жаңы идеяларынын таасири менен жаңы христиандык-диний окуулар пайда болот. Динге ишенгендердин көпчүлүгүнүн католицизмден кетиши жана дүйнөгө жаңы көз караштардын багыттарын изденүүсү, христиан дининдеги жаңы багыттардын калыптанышы башталат. Натыйжада, жаңы христиан чиркөөлөрү түзүлүп, Рим-католик чиркөөсү ыдырай баштайт. Бул процесс Реформация деген аталышка ээ болгон. Реформация “реформа” – кайра түзүү, кайра жасоо деген сөздөн келип чыгат.

Реформация – бул чиркөөнү кайра түзүүчү кыймыл. Бул процесс Жаңы мезгилдин тарыхында бүтүндөй бир доорду ээлейт. Реформацияны көп учурда диний революция деп аташат.

• 
• 
• 
• 
• 

Улуу географиялык ачылыштар жаңы мезгилге өтүүдө эбегейсиз роль ойногон.

Жаңы жээктердин, аралдардын, континеттердин ачылышы кокустук болгон эмес; Европанын деңизде сүзүүчүлөрү жакшы даярдык менен жолго чыккан, алардын аспаптары болгон, астрономия жана геометрия менен тааныш болушкан, румбдар так көрсөтүлгөн карталар болгон. Деңизде сүзүүчүлөрдүн корабльдери Европанын деңизде сүзүүчүлөрүнүн көп кылымдык тажрыйбасын эске алуу менен курулган. Христофор Колумб өз өмүрүндө төрт жолу деңиз экспедициясына чыккан. Ушул деңизде сүзүүлөрдүн натыйжасында алар: Кариб деңизинин аралдарын, Борбордук Американы жана Түштүк Американын Түндүк жээктерин ачкан. Албетте, Индияга Батыш менен баруучу жолду издеп жүрүп, дүйнөнүн жаңы бөлүгүн капыстан ачуу бул деңизде сүзүүчүнүн сиңирген эң негизги эмгеги болгон.

Магелландын саякаттарынын натыйжалары ушул мезгилдеги географиялык ачылыштарга кирет. 1519-1521-жж.ал башчылык кылган экспедиция биринчи жолу дүйнөнү айланып жасаган саякатында Жер шар формасында экендигин биротоло далилдеген. Жерди айланып чыгып, сүзүп кеткен жерине кайтып келүүгө боло тургандыгы айкын иш болуп калган.

Улуу географиялык ачылыштар картасы

• 
  
  
  Христофор Колумб
• 
  
  
  Васко де Гама
• 
  
  
  Бартоломеу Диаш
• 
  
  
  Фернан Маргеллан

Улуу географиялык ачылыштардын натыйжасында дүйнө, Жер жөнүндө эски көз караштар бузулган, аларды жаңы, алда канча ишенимдүү билим алмаштырган. Жердин шар түрүндө экендиги тууралуу европалыктардын ою ырасталган, анын өлчөмү жана ар түрдүү континеттерде жашаган адамдар жөнүндө элестетүүлөр алда канча такталган. Бул географияны, астрономияны, тарыхты өнүктүрүү үчүн жакшы өбөлгө түзгөн.

В начало

Нидерландия революциясы

Портрет Филиппа II

16-кылымда Римдин ыйык императору Карл V 17 провинцияны империянын курамынан чыгарып, аларды Габсбургдардын династиясынын мурасына айландырган. Анын уулу Филипп ΙΙ аймактардын башкаруучусу, 1556-жылдан тартып Испаниянын королу болгон. Филипп IIнин саясаты калктын баардык катмарларынын нааразылыгын пайда кылган жана массалык көтөрүлүшкө алып келип, Нидерланд революциясы деп аталган көз каранды эместик үчүн согушка айланган. Филипп II нин каршылаштары өздөрүн гездер деп атай баштаган.

Нидерланд революциясынын башталышынын негизги себептери төмөнкүлөр:

• Салыктардын тынымсыз өсүшү (түшүм болбогон учурлар менен коштолуп), көп учурда эч кимге керексиз согушка алып келген;
• Жайылып бара жаткан протестанттыкты (христиандык багыт) жактоочуларды кысымга алуу;
• Нидерландиянын жогорку коомунун өкүлдөрүнүн укуктарын этибарга албоо.
  

Герцог Альба

Өлкөдө таасири чоң болгон нидерланддык вельможалар да жалпы кыймылга жан тартышкан. Алардын арасында немец князы Вильгельм Оранскийге биринчи орун таандык,, анын Нидерланддарда эң чоң ээликтери болгон; ал эми аскердик чөйрөдө атагы чыккан графтар Эгмонт жана Горн бул жагынан башка көрүнүктүү ишмерлер болушкан. Филипп өзүнүнүн нидерландиялык өкүлдөрүнүн баардык өтүнүчтөрүнө жана сунуштарына ырайымсыз герцог Альбага эң кеңири укуктарды жана жайнаган испан аскерлерин берип, өлкөгө жөнөтүү менен жооп берген. Бул туурасында биринчи эле кабар келери менен Вильгельм Оранский Германияга кетүүгө шашылган, ал эми Эгмонт менен Горн Альбанын буйругу менен камалып жана баштары алынган.

Жаңы өкүл токтоосуз түрдө “козголоң жөнүндө өзгөчө кенеш” уюштуруп, “эреске” жана «бунтка» шектүүлөрдүн баардыгын түрмөгө отургузуп, өлүм жазасына буйруган. Ушундан улам чыдамы түгөнгөн нидерланддыктардын арасында жергиликтүү көтөрүлүш башталган жана аларды герцог Альбанын солдаттары өтө ырайымсыздык менен баскан, көтөрүлүш чыгаргандарга Вильгельм Оранскийдин отряддары жардамга келгенине карабастан, “деңиз гездору” деп аталгандар деңизде ийгиликтүү аракет жасап жана деңиздин боюндагы шаарларды ээлеп алган (1572). Муну өзү көрүп турган Филипп II Альба нидерландиялыктардын каршылык көрсөтүүсүн баса албай тургандыгына жана согуш бай аймакты биротоло жакырдандыра тургандыгына көзү жетип, Альбаны чакырып алмакчы болгон; бирок король көтөрүлүштү тынчытууну биринин артынан экинчисине тапшырган анын улам жаңы дайындалган өкүлдөрү бул ишти аткара албай калган.

• 
• 

Жители Амстердама празднуют Мюнстерский мир

Алгач, дээрлик баардык облустар (бирөөнөн башкасы) өз ара коргоону жана испандыктарды Нидерландиядан кууп чыгуу үчүн союз (“гент пацификациясы [тынчытуу]»)”) [1576] түзүшкөн, бирок Филипп IIнин өкүлдөрүнүн биринин чебер саясатынын натыйжасында Александр Пармский ар улут жашаган жана ар түрдүү дин туткан түндүк жана түштүк облустардын кызыкчылыгын ажырата алган. Роман уруусундагы калк басымдуулук кылган түштүктө протестантизм болор-болбос ийгиликке жетишкен. Түштүк провинцияларды өз тарабына тартып, алардын калкына ар кандай чегинүүлөрдү жасап жана өкмөттүн мурунку катуу чараларын жумшартуу үчүн бул абалды Александр Пармский пайдаланган. Ага карабастан Голландия башында турган түндүктөгү жети провинция 1579-ж. Утрехт униясы деп аталган тыгыз союз түзүшкөн жана муну менен жаңы федеративдик мамлекетке негиз салышкан, анын башкы штаттары эки жылдан кийин Филипп IIни тактан ажыратылды деп жарыялап жана муну менен түндүк облустарды Бириккен провинциялардын республикасына айландырган (1581).

Вильгельм I Оранский «Унчукпастын» портрети, 1579 жакын

Ошентип, Нидерланддар эки өлкөгө бөлүнүп калган, алардын ичинен бирөө Испаниянын бийлиги астында (Бельгия) калган, экинчиси (Голландия республикасы) өз алдынча союздук мамлекетти түзгөн. Жаңы республикада кеңири саясий жана диний эркиндик орногон. Ички иштерде ар бир провинция толук өз алдынча болгон, бирок тышкы иштерди генеральный штатта жүргүзгөн. Голландия Республикасын негиздөөдө Вильгельм Оранскийдин эмгеги зор. Ал жети провинциянын саясий кызыкчылыгын жана диний пикир келишпестигин жоюп жана ошол эле учурда Испанияга каршы согушту ийгиликтүү жүргүзгөн. Ал союздун провинцияларынын бирин түзгөн Голландиянын мураскор штатгальтери (өкүлү) болгон жана өлкөнүн аскердик күчтөрүн жана флотун башкаруу укугу берилип, тышкы иштерде бүтүндөй союздун мураскор жетекчиси болгон.

Филипп II Вильгельмди өлтүргөн адамга акчалай чоң сыйлык оодарылган, ошентип, тез эле бир фанатик Голландиянын штатгальтерине жашыруун кирип, аны канжар менен сайып өлтүргөн (1584). Вильгельмдин уулу Мориц жаңы республиканын Испанияга көз карандысыздыгын коргоону ийгиликтүү уланткан. Испания менен согуш XVII кылымдын башында (1609) 12 жылга жарашуу менен Филипп II өлгөндөн кийин аяктаган. Бирок, кийин кайра жаңыртылып, 1648-жылы Испания Голландия Республикасынын көз карандысыздыгын тааныган.

Революциянын урунттуу учурлары

• Испан королу 1567-жылы 10 миң армиясы менен келген герцог Альбаны (Фернандо Альварес де Толедо) өзүнүн өкүлү кылып дайындайт. “Тартипсиздик жөнүндө кеңеш” уюшулат, ал көтөрүлүшкө тиешеси бар ар кандай адамды өлүмгө буйруй алган;
• Вильгельм Оранский жана принц Людвиг Англиянын, Франциянын, Осман империясынын колдоосуна ээ болуп, Германияда соттон жашынат; 1568-жылы Испанияга каршы согуш аракеттерин баштайт. Гейлигерленин жанындагы биринчи салгылашууну утат, бирок андан ары үстөмдүк Альба тарапка оойт;
• Гёздер (көтөрүлүшчүлөр) граф де ла Марктын жетекчилиги менен 1572-жылы Брилле деп аталган чыңдалган түндүктөгү порт шаарды басып алган; көтөрүлүштү колдоо өсүп отуруп, принц Вильгельм көтөрүлүшчүлөрдүн башчысы жана түндүктөгү бир нече провинциянын башкаруучусу деп жарыяланган;
• Испания 1575-жылы өзүн банкрот деп таанып, өзүнүн солдаттарына маяна төлөбөй койгон; жалданма солдаттар бунт көтөрүп, Антверпенде өрт чыгарып, тоноо иштерин жасаган (1576);
• Түндүктөгү протестанттык провинциялар чиркөө ишине ырайым кылуу жана Испания менен биргелешип күрөшүү жөнүндө түштүктүн католиктери менен Гент бейпилдигин (1576) түзүшкөн;
• 1579-жылы түштүк провинциялардын бир бөлүгү Филипп ΙΙни колдоп, макулдашуудан (Аррас униясы) баш тарткан. Түндүктөгүлөрдү Утрехт униясы (1579) бекем бириктирген. 1581-жылы алар расмий түрдө испан королунан баш тарткан.;
• Вильгельм Оранский 1584-жылы испан фанатиги тарабынан өлтүрүлгөн;
• 1587-жылы бир катар ири шаарларды басып алгандан кийин Мориц Оранский Түндүк Нидерланддардын армиясын башкарган;
• Бириккен провинциялар түштүк жерлерди бошото баштаган (1600), бирок Ньивпортко салгылашууну уттуруп коюшкан. Нидерланддардын кубаттуу флотунун болушу Испанияны андан аркы активдүү аракеттерден кармап турган;
• 1625-жылы Мориц өлгөн; испандыктар Голландиянын Бреда чебин басып алышкан;
• 1629-жылы Фредерик Оранский испандар кармап турган ири шаар Хертогенбосту алган. 1632-жылы бир нече маанилүү шаарларды алганы менен түштүк провинциялардын борборлорун багындыруу мүмкүн болгон эмес;
• 1648-жылы каршылашуу токтогон. Мюнстер келишими түзүлгөн.

В начало

Англия буржуазная революциясы

Капиталисттик өлкөлөрдүн өнүгүшүнүн жогорку деңгээлине карабастан, XVII кылымдын башында Англияда феодалдык тартип дагы деле болсо үстөмдүк кылган, муну менен капитализмдин өнүгүшү солгундаган. Ушул жагдай революциянын башкы себеби болуп калган. Революциянын алдында король бийлиги башкарууну эскиче чече албай, эл болсо жакырдыкка чыдабагандыктан, революциялык жагдай түзүлгөн. Жаңы түптөлгөн буржуазия табы жана салыктан жапа чеккен дыйкандар капиталисттик мамилелерди чыңдоого кызыккан.

• 
  
  
  Революциянын өбөлгөлөрү
• 
  
  
  Король Яков I
• 
  
  
  Король Карл I
• 
  
  
  Англия революциянын алдында

Англиядагы революциянын себептери:

1. Жаңы пайда болгон капиталисттик жана эски феодалдык мамилелердин ортосундагы карама-каршылык: феодалдык тартип жана аны коргогон мамлекеттик башкаруунун абсолюттук монархиялык формасы жаңы капиталисттик мамилелердин өнүгүшүнө тоскоол болот.

• 
  
  
  Англиядагы курчоо – кой чарбасын өнүктүрүү үчүн дыйкандарды жеринен кубалоо
• 
  
  
  ХVI кылымдын мануфактурасында

2. Өлкөдө Стюарддардын башкаруусуна нааразылык өсөт, ал парламент менен король Карл I дин ортосундагы каршылашууга жана саясий кризиске айланат.

Англия парламенти

3. Англиянын чиркөөсү менен пуританизм идеологиясынын ортосунда карама-каршылык өсөт.

Пуритандар - Англиядагы протестанттык чиркөө

Революциялык окуялардын башталышына королдун жаңы салыктарды киргизүү аракети кызмат кылды. Бул үчүн ал 11 жылдан бери чакырылбаган парламентти чакырды, бирок парламент королду колдогон жок. Бара-бара бийлик парламенттин колуна өттү жана король бар болгону 2 гана ай иштеген парламентти таратуу жөнүндө жарлык чыгарды (апрель-май, 1640-ж.). Парламент «Кыска Парламент» деген аталышка ээ болду, ал эми аны таркатуу Англиянын буржуазиялык революциясынын башталышына шылтоо болду.

Англия революциясы

Революциянын негизги кыймылдаткыч күчтөрү: шаардын төмөнкү катмарлары жана дыйкандар.

Революциянын жетекчилиги буржуазияны, жаңы буржуазияланып бараткан дворянчылыкты өзүнө алды.

• 
  
  
  Оливер Кромвель
• 
  
  Оливер Кромвель Фильми

Карл I түндүккө качып, армия түзүп, 1642-жылдын күзүнөн баштап, парламентке каршы согуш (жарандык согуш) баштады. Парламенттин айрыкча чечкиндүү мүчөлөрүнүн бири Оливер Кромвель чыныгы революциялык армия түзүүгө жетишти. 1645-жылы ал чечүүчү салгылашууда Карл Iдин аскерлерин жеңип чыкты. Англияда король баштаган жарандык согуш революциялык күчтөрдүн жеңиши менен аяктады.

Бийликке буржуазия жана өз чарбасын капиталисттик мамилелердин негизинде жүргүзгөн дворяндар келишти (“жаңы дворяндар”).

Карл I баштаган монархисттер төңкөрүш жасоого аракеттенди. Аракет текке кетип, король өлтүрүлдү. Бирок, Англиядагы республикалык башкаруу системасы узак жашаган жок.1653-ж.Кромвель “Англия, Шотландия жана Ирландия эркин мамлекетинин лор-протектору” деп жарыяланды. Бул чынында буржуазиянын аскердик диктатурасы болгон.

• 
• 
• 
• 
• 

• 
  
  
  Революцияга чейинки жана революциядан кийинки Англияны салыштыруу
• 
  
  
  Карл II

Кромвель өлгөндөн кийин 2 жылдан соң, 1666-ж. мамлекеттик төңкөрүш болгон. Асылып өлтүрүлгөн король Карл II нин уулу тактыга отурган жана Стюарддардын династиясы калыбына келтирилген. Стюарддар абсолюттук монархияны калыбына келтирүүгө умтулган. Ошондуктан, 1668-жылы башка мамлекеттик төңкөрүш болуп өткөн. Буржуазия Голландиянын башкаруучусу Вильгельм Оранскийди такка чакырган, ал парламенттин эркине моюн сунууга убада берген. 1689-жылы парламент кабыл алган мыйзам чектелген (конституциялык) монархия режимин жана парламенттин үстөмдүгүн бекемдеген. Бул тартип бүгүнкү күнгө чейин өзгөрө элек.

Буржуазиялык революциянын жеңиши капитализмди өнүктүрүү үчүн кеңири мүмкүнчүлүк ачкан. Зомбулук менен жерин тартып алуунун натыйжасында (дыйкандарды жеринен кубалаган, анткени жер ээлерине аны жайытка берүү пайдалуу болгон – койдун жүнү Англиянын негизги товары – ноотуну чыгаруучу сырье болуп саналат) XVIII к. акырында Англиянын дыйкандары тап катары негизинен жоюлган. Ири ижарачы-капиталисттер айыл-чарба жумушчуларын жалдаган жана чарбасын жалданма эмгекти пайдалануу менен жүргүзгөн. Башкача айтканда, агрардык төңкөрүш аяктаган.

Токуу станогун (1765-ж.) жана башка механизмдерди ойлоп табуу өнөр жай төңкөрүшүнө негиз салган. Бирок, буу машинасын ойлоп табуу (1784-ж.) өнөр жайындагы чыныгы революция болгон.

В начало

Французская буржуазная революция

В 1789-1794 гг. произошла буржуазная революция во Франции. Она была вызвана необходимостью упразднения устаревших феодальных по­рядков, которые мешали развитию сельского хозяйства, промышленности и торговли на новой, более прогрессивной основе. В подготовке и ходе рево­люции важную роль сыграли передовые идеи французских просветителей Монтескье, Вольтера, Руссо, Шелье, Дидро и др.

Поводом для начала революции послужило, как и в Англии, то, что французский ко­роль Людовик XVI созвал Генеральные штаты с целью утвердить новые налоги. Но большинство депутатов на это не согласились и объявили себя Национальным собранием.

Король решил разогнать их с помощью вооруженных дворян. Народ выступил в защиту Национального собрания. Взятие восставшими крепости-тюрьмы Бастилии 14 июля 1789 г. стало началом революции. Король был вынужден согласиться с преобразованием Генеральных штатов в Учредительное собрание, абсолютной монархии – в кон­ституционную монархию.

• 
  
  
  Взятие Бастилии
• 
  
  Великая французская революция

Аналогично «Декларации независимости США» Учредительное собрание в 1789 г. приняло «Декларацию прав человека и гражданина», которая уравняла всех людей в гражданских правах.

• 
• 
• 
• 

Однако, монархисты во главе с королем и с помощью Австрии и Прус­сии готовили поход против революции. В июле 1791 г. народ вышел на де­монстрацию и потребовал низложения короля. Тем временем австрийский и прусский монархи двинули свои войска во Францию.

Наступление иностранной контрреволюционной армии ускорило новый революционный взрыв. 10 августа 1792 г. около 20 тыс. повстанцев штурмом овладели королевским дворцом. Король был заключен в тюрьму вместе с семьей (в январе 1793 г. он был обезглавлен).

• 
• 
• 
• 
• 

После свержения монархии французский народ встал на защиту оте­чества от интервентов. Осенью 1792 г. французы не только освободили стра­ну, но и перешли границу и изгнали австрийские войска из Бельгии.

На помощь Австрии и Пруссии пришли монархи Англии и Испании. Французское правительство (жирондисты) не смогло организовать массы, большинство генералов-жирондистов оказались предателями. 31 мая – 2 июня 1793 г. произошло третье выступление народных масс, которое установило диктатуру якобинцев.

• 
  
  
  Якобинец
• 
  
  
  Якобинский клуб
• 
  
  
  Якобинская диктатура

• 
  
  
  Организация власти при якобинской диктатуре
• 
  
  
  Максимилиан Робеспьер
• 
  
  
  Мероприятия якобинцев

Якобинцы окончательно упразднили феодальные порядки в деревне и тем самым решили основной вопрос революции XVIII в. К началу 1794 г. Франция сумела очиститься от войск коалиции Англии, Испании, Пруссии и Австрии. Однако 27 июля 1794 г. произошел контрреволю­ционный переворот. Происходило усиление революционного террора, который на фоне военных успехов, как считали многие, не имел смысла. Тем самым часть якобинцев породили к себе вражду, которая стала причиной раскола среди них. Этим воспользовались для государственного переворота так называемые термидориан­цы. 27 июля 1794 года якобинская диктатура пала. Власть перешла в руки «новых богачей» – буржуазии. Все же революция 1789-1794 гг. уничтожила феодально-абсолютистский строй во Франции.

В 1795 г. принимается новая конституция, по которой исполнительная власть передавалась Директории в составе 5 членов. Директория вела зах­ватническую политику. Левый берег Рейна (Бельгия) был присоединен к Франции, а Голландия превращена в зависимую республику. Это привело к росту влияния Директории и ее генералов. Среди них особенно выдвинулся молодой генерал Бонапарт Наполеон. Он отнял Северную Италию у Австрии, организовал военную экспедицию в Египет.

Для ведения широких завоевательных войн и подавления выступлений монархистов, народных выступлений буржуазия решила заменить Директорию диктатурой. Подходящей кандидатурой был Наполеон Бонапарт. 9 ноября 1799 г. он с помощью армии, опираясь на банкиров, добился отставки членов Директории и передачи власти трем консулам, первым консулом назначив себя.

В 1804 г. Бонапарт был провозглашен «императором французов» Наполеоном I

• 
  
  
  Наполеон
• 
  
  
  Наполеон император

Наполеон вел широкую захватническую войну против Италии, Австрии, Испании, Англии. В 1812 г. вторгся в Россию, но, потерпев поражение, отступил. Этим воспользовались Испания, Англия, Пруссия, Австрия. Решающее сражение, названное «битвой народов», состоялось в октябре 1813 г. в Германии под Лейпцигом. Оно продолжалось три дня и закончилось разгромом французской армии. В этом решающую роль сыграли русские войска. Союзники заняли Париж. Наполеон был сослан на остров Эльбу. К власти пришел брат казненного короля Людовик XVIII. Но вскоре Наполеон высадился на юге страны с небольшим отрядом. Войска перешли на его сторону, и он снова занял престол. Но продержался лишь 100 дней. При Ватерлоо он потерпел поражение от английских и прусских войск, был низложен, сослан на остров св. Елены, где через несколько лет умер, а Людовик XVIII снова пришел к власти.

Карта Наполеоновские войны

В 1814-1815 гг. состоялся Венский конгресс европейских государств, занимавшийся послевоенным устройством Европы. По предложению российского императора Александра I был создан «Священный Союз» европейских монархов в целях закрепления абсолютизма и борьбы с революциями.

Символы Великой Французской революции

«Свобода, равенство, братство». Формула «Liberté, Égalité, Fraternité», ставшая девизом Французской Республики, впервые появилась 5 декабря 1790 года в непроизнесенной речи Максимилиана Робеспьера — одного из наиболее влиятельных французских революционеров, в 1789 году избранного в Генеральные штаты от третьего сословия.

Бастилия. К 14 июля в Бастилии, древней королевской тюрьме, находилось всего семь заключенных, так что ее штурм имел символический, а не прагматический смысл, хотя брали ее в надежде найти там оружие. По решению муниципалитета взятая Бастилия была разрушена до основания.

Декларация прав человека и гражданина. Декларация прав человека гласила, что «люди рождаются и остаются свободными и равными в правах», и объявляла естественными и неотъемлемыми права человека на свободу, собственность, безопасность и сопротивление угнетению. Кроме того, она закрепляла свободу слова, печати и вероисповедания и упраздняла сословия и титулы. В качестве преамбулы она вошла в первую конституцию (1791 года) и до сих пор лежит в основе французского конституционного права, являясь юридически обязательным документом.

Марсельеза. Марш, написанный Клодом Жозефом Руже де Лилем (военным инженером, по совместительству — поэтом и композитором) 25 апреля 1792 года. В 1795 году Марсельеза стала национальным гимном Франции, лишилась этого статуса при Наполеоне и, наконец, вернула его в 1879 году при Третьей республике. Ко второй половине XIX века стала международной песней левого сопротивления

Триколор. В 1794 году официальным флагом Франции стал триколор. К белому цвету Бурбонов, использовавшемуся на флаге до революции, были добавлены синий, символ Парижа, и красный — цвет Национальной гвардии.

Республиканский календарь. 5 октября 1793 года в оборот был введен новый календарь, первым годом по которому стал 1792-й. Все месяцы в календаре получили новые названия: время с революции должно было начаться заново. В 1806 году календарь был отменен.

Лувр-музей. Несмотря на то что некоторые части Лувра были открыты для посещения и до революции, в полноценный музей дворец превратился только в 1793 году.

В начало

Глоссарий

Лунный календарь — система изме­рения времени, связанная с изменением внешнего вида Луны (фазы Луны).
Месяц - время между одинаковыми фазами луны
Календарь - способ счисления дней в году
Хронология -перечень событий в их временно́й последовательности
Цикл - совокупность явлений, процессов, составляющая кругооборот в течение известного промежутка времени
Фазы луны - периодически меняющиеся состояния освещения Луны Солнцем
Эра - момент, от которого ведётся летосчисление, а также сама система летосчисления
Картография – наука о составлении карт
Картограф – специалист по картографии
Географическая карта – уменьшенное обобщенное изображение поверхности Земли
Историческая карта – уменьшенные обобщенные образно-знаковые изображения исторических событий и периодов
Атлас –сборник карт
Легенда карты – это размещенные внутри рамок карты или на её полях использованные знаки, штрихованные элементы, цветной фон с пояснительными надписями (условные знаки – реки, границы, города и т.д.)

Полезные ссылки

Древние карты
Карта
База условных знаков
Топ самых древних карт

Библиография

https://www.youtube.com/watch?v=HNHMin1Z9YQ
http://www.sivatherium.narod.ru/library/Malina/gl_02_09.htm
https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/91541/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5
http://www.myshared.ru/slide/950210/

В начало

Это интересно

Загадочная карта Пири-реиса. Одной из первых карт, изображающих Южную Америку и Антарктиду, была карта турецкого мореплавателя, адмирала Пири-реиса, начерченная на коже газели. Она датируется 1513 годом, но загадочным образом указывает места, еще не известные современникам.

Загадочная карта Пири-реиса

Карта Пири-реиса показывает части западного побережья Европы и Северной Африки, различные острова Атлантического океана. Южная Америка очерчена очень точно, на ней даже изображены Анды, в то время еще не открытые.

Кроме того, на карту Пири-реиса нанесена Антарктида. Этот континент был открыт лишь в 1820 году
Древние карты: как в старину представляли мир

---

Откуда пришло слово календарь

Чтобы не пропустить появление молодой луны, жрецы взбирались на высокие башни и, заметив его появление в виде тонкого серпика, через громкие трубы оповещали об этом людей. Глашатаи, по указанию жрецов, громко выкрикивали, что появился новорожденный месяц, что начинаются календы — 1 число нового месяца. В календы каждый должник должен был возвращать долги. Эти взносы записывали в специальную книгу — календариума. От этого слова и пошло название календарь.

---

Топ 5 необычных календарей

---

Календарь в виде спичек

Календарь разработан украинской студией графического дизайна. Помогает жить одним днем, не задерживаясь в прошлом, день прошел - сожги спичку.

---

Чернильный календарь

Принцип календаря основан на капиллярном действии чернил. Чернила, распространяясь через бумагу, отображают последовательно числа каждого месяца.

---

Самоуничтожающийся календарь

Календарь-шредер, безжалостный как само время. Каждый день, не останавливаясь, он уничтожает сам себя.

---

Календарь - беспроигрышная лотерея

Календарь от РА "Восход" - это большой ежедневный беспроигрышный лотерейный билет. За каждой из 365 скретч-панелек скрываются шутки, советы, весёлые картинки, ребусы, загадки, интернет-ссылки и размышления календаря о жизни, дружбе и любви.

---

Календарь эмоций

Изначально он - просто множество желтых кружочков, которые вы заполните позитивными или грустными смайликами - смотря, как прошел день. В конце года можно будет легко посчитать, каких моментов было больше

---

Топ 5 удивительных архиологических находок

---

---

9 представлений о земле древними народами

---

---

Шутки

---

---

---

Начинающий нумизмат звонит товарищу, чтобы поделиться радостью:
-Представляешь, сегодня купил на толкучке рубли со всеми четырьмя Николаями.
- Как с чётырьмя!?
-Ну, как. Рубли с портретами Николая I, Николая II, Николая III и Николая IV.

---

Лайфхаки

---

---

---

---

---

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•