БИЛИМ БУЛАГЫ

KR

Математика — различия между версиями

(→‎Кому нужна математика и зачем её изучать?!)
Строка 61: Строка 61:
 
<div class="sbstyle">
 
<div class="sbstyle">
 
<div class="row">
 
<div class="row">
−
<div class="large-10 small-10 large-centered small-centered columns rubric">Скажи математике: «Да!»
+
<div class="large-10 small-10 large-centered small-centered columns rubric">Математикага «Ооба!» дегин
 
</div>
 
</div>
 
</div>
 
</div>
−
Сущность математики не в формулах, а в тех процессах мышления, при помощи каких получаются формулы.
+
Математиканын маңызы формулаларда эмес, кандай формула алынаарынын жардамы менен ой-жүгүртүү процесси.  
 
                           В.П. Ермаков
 
                           В.П. Ермаков
  
−
&#10148; За скучными уроками спрятана целая вселенная, которая может помочь управлять целым миром — и даже временем. Вот несколько причин, за которые можно полюбить математику.
+
&#10148; Кызыксыз сабактын артында балким бүт дүйнөнү– жана да убакытты башкара ала тургандай күч жатышы ыктымал. Мына булар математиканы сүйө турган бир нече себептер..
  
−
&#10148; Развивает логику, ясность и критичность мышления.
+
&#10148; Логиканы, тунук акылды жана сынчыл ойлонууну өнүктүрөт.
  
−
&#10148; Развивает интуицию, так как математическое мышление дает возможность предвидеть  правильное решение проблемы.
+
&#10148; Интуицияны өнүктүрүү менен, математикалык ой жүгүртүү көйгөйдүн туура чечилишин көрүүгө мүмкүнчүлүк берет.
  
−
&#10148; Дисциплинирует ум, учит доводить идею до получения результата.
+
&#10148; Акылды тартипке салат, идеяны туура натыйжага жетикирүүгө алып келет.
  
−
&#10148; Развивает креативность, так как поиск нестандартных решений необходим в любых сферах жизни и профессии.
+
&#10148; Креативдүүлүктү өнүктүрөт, жашоонун жана кесиптин каалагандай тармагында стандарттык эмес чыгарылыштардын зарылдыгы.  
  
−
&#10148; Учит быть честным, так как истинность утверждений и решений должна быть доказана.
+
&#10148; Чынчылдыкка тарбиялайт, анткени ырастоонун жана чечимдин чындык экендиги далилденүү керек.  
  
−
&#10148; Учит видеть, как общую картину, так и ее детали.
+
&#10148; Жалпы көрүнүштү көргөн сыяктуу тетиктерин дагы көрө билүүнү үйрөнүү.
  
−
&#10148; Учит принимать взвешенные решения.
+
&#10148; Таразалап чечим кабыл улууну үйрөнүү.
  
−
&#10148; Учит признавать свои ошибки, чтобы двигаться вперед к победе.
+
&#10148; Алдыга жеңиштерге жетишүү үчүн өзүнүн кетирген катасын моюнга ала билүүнүү.
  
−
&#10148; Учит никогда не сдаваться, так как всегда есть выход из любой ситуации, как и решение у задачи в учебнике.
+
&#10148; Китептеги маселенин чыгарылышы бар сыяктуу эле эч качан жеңилбей ар кандай кырдаалдардан чыга билүүнү үйрөнүү.
  
−
'''P.S.: наши советы'''
+
'''P.S.: биздин кеңештер'''
  
−
Предлагаем воспользоваться советами, приведенными ниже. Но обращаем внимание, успех  в освоении математики полностью зависит от вас самих. А воспринимать науку надо  не как что-то должное, а как игру в головоломку, в которой нужно пройти конкретные этапы и проверить «запасным вариантом» правильность решения задачи. И вы поймете, что решение многих задач и примеров, построение фигур и графиков, а также различные геометрические доказательства – это увлекательный процесс, который можно применить на практике.  
+
Төмөндө келтирилип сунушталган кеяңештерди сунуштайбыз. Арийне, көңүлүңөрдү математиканы өздөштүрүү ийгилигин толугу менен өзүңөрдөн көз каранды экендигин эсиңерге салабыз. А илимди милдет катары кабыл алып эмес а жөн гана башкатырма оюнунун этаптары басып өтүп жаткан катары, маселени чыгарууда кошумча чыгарылыш жолун табууга карата далалаттаышыңар керек. Ошондо силер көптөгоң маселе жана мисалдарды чыгаруу, фигураларды жана графиктерди тургузуу керек экендигин аңдап, ошондой эле ар түрдүү геометриялык дадилдөөлөр – бул практикада колдосо боло турган кызыктуу процесс экенин түшүнөсүңөр. Эми биздин аракеттерибиздин планын курабыз.
−
Теперь составим план наших действий.
 
  
−
&#10148; Подготовьте чистую тетрадь для записей вычислений и правил. Не рекомендуется решать задачи на клочках бумаги, пусть все проведенные действия будут перед глазами, даже если они с помарками и ошибками.  
+
&#10148; Эсептөөлөрдү жана эрежелерди жазуу үчүн таза дептер даярдагыла. Маселелерди барактардын айрындыларында чыгарганды биз сунуштабайбыз, мейли баардык келтирилген аракеттер доскада катасы менен болсо дагы көз алдыда болсун.  
  
−
&#10148; Не забудьте взять карандаш, циркуль, линейку.
+
&#10148; Карандаш, циркуль, сызгыч алганды унутпагыла.
  
−
&#10148; Не впадайте в зависимость от калькулятора.
+
&#10148; Калькулятордун көз карандылыгына таптакыр камалбагыла.  
  
−
&#10148; Старайтесь решать все в уме или на бумаге, без калькулятора.
+
&#10148; Баарын кагаз бетиндеби көңүлдө оозеки болобу калькуляторсуз чыгарганга аракеттенгиле.
  
−
&#10148; Решая задачу, представьте себе то, о чем в ней говорится.
+
&#10148; Маселени чыгаруу менен силер эмне жөнүндө сүйлөп атканыңарды элестеткиле.  
  
−
&#10148; Выделите условие и вопрос.
+
&#10148; Шартын жана суроосун белгилегиле.
  
−
&#10148; Запишите условие кратко или выполните чертёж.
+
&#10148; Шартын кыска толтуруп же чиймесин чийгиле.
  
−
&#10148; Подумайте можно ли сразу ответить на вопрос задачи. Если нет, то почему.  
+
&#10148; Маселенин суроосуна дароо жооп берүүгө болоорун ойлонуп көргүлө. Эгер жок болсо, анда эмне үчүн.  
  
−
&#10148; Составьте  план решения и не забудьте, что  желательно найти  рациональный способ.
+
&#10148; Чыгарылышынын планын түзгүлө жана мүмкүн болушунча рационалдуу жолун тапканды унутпагыла.
  
−
&#10148; Выполните решение.
+
&#10148; Чыгарылышын аткаргыла.
  
−
&#10148; Проверьте решение и запишите ответ задачи.
+
&#10148; Чыгарылышын текшергиле жана маселенин жообун жазгыла.
  
−
&#10148; Если требуются что-то доказать, то доказательство надо вести в строго логическом порядке, записывая математической символикой, включая необходимые пояснения, вводные слова.
+
&#10148; Эгерде бир нерсени далилдөө керек болуп калса, анда математикалык символикалардын жардамы менен зарыл болгон түшүндүрмөлөрдү, тыянак сөздөрүн кошумчалоо аркылуу логикалык тартипте жазууга аракет жасалыгла.  
  
−
&#10148; И помните о том, что математика не «любит» зубрить, она «любит» понимать.
+
&#10148; Жана да эсиңерде болсун, математика жаттаганды «сүйбөйт», ал түшүнгөндү «сүйөт».
  
 
</div>
 
</div>

Версия 08:33, 20 мая 2018

Математика кимге керек жана аны эмнеге окуш керек?!

“Математика” сөзү гректин “матема” сөзүнөн илим дегенди билдирет. Анын пайда болушунун негизи тээ байыркыга кетет. Эсеп, соода, жер ченөө иштери, астрономия, курулуш-булар анын ошол кездеги колдонуучулары. Ал эми азыр математикасыз бир дагы илим, бир дагы адамдын ишмердик чөйрөсү айлана албайт. Биздин “Математика” сабагынын баракчасы чоңдор жана балдарга арналган, мектеп окуучуларына жана мугалимдерге ошондой эле, чоңдуктар дүйнөсү, сандык катыштар жана тегиздиктеги формалар кимге кызык болгондордун баарына.

Бул жерден Силер укмуштуудай кызыктуу математиканын дүйнөсүнө малынып, силерге керектүүнүн баарын таба аласыңар.

Девочка с книгами.png
Мальчик с книгами.png

- иллюстрацияланган маалыматтык материал, бардык мектеп программасынын негизги түшүнүктөрүн түшүндүрүп берет;

- маселенин ар кандай тематикасы жана деңгээли, толук чыгарылышы менен берилет, ал эми геометрия боюнча маселелер чийиндери менен камсыздалган.

-теорияларды математикалык лайфхактар толуктайт, тарыхтан фактылар, кызыктуу айтуулар, интерактивдүү оюндар, тестер жана кроссворддор;

-Электрондук глоссарий баракчада кездешкен түшүнүксүз сөздөрдү түшүндүрүп берет;

- башка сайттарга ссылкалар, мектеп окуучуларына жана ошондой эле мугалимдерге кызыктуу жана пайдалуу болот.


Бул бардык пайдалуу маалыматтардын бардыгы 4 бөлүктө чогултулган:

Бул көңүлсүз жана кызыксыз деп айтууга шашпагыла. Андан ары таанышабыз!

«Сандар жана туюнтмалар» бөлүгү Сандардын дүйнөсүнө биз күнүнө бир нече жолу кирип чыгабыз: соода кылганда, досторубузга жана жакындарыбызга чалганда, ойногондо. ...Ошону менен катар колдоруңарды алдыга сунгула, манжаларыңарга карагыла- Силер математика дүйнөсүндөсүңөр!

Бул бөлүм жөнөкөй сандардын түрлөрү жана алардын сыйкырлуу айлануулары жөнүндө айтып берет. Силер негизги арифметикалык амалдарды жана касиеттерин пайдалануу менен алууга болоорун билесиңер.

«Алгебралык туюнтмалар» бөлүгү Математикада туюнтма деген эмне? Туюнтмаларды өзгөртүүнүн кереги барбы? Суроолор, айткандай, кызыктуу... Чындыгында бул түшүнүктөр-бүткүл математиканын негизи. Бүткүл математика туюнтмалардан жана алардын өзгөрүшүнөн турат. Анчалык түшүнбөй жатасыңарбы?

Силердин астыңарда каардуу мисал дейли- абай чоң жана аябай татаал. Силер эч нерседен коркпогон, математикадан абдан күчтүү болсоңор дагы дароо эле жообун бере албайсыңар! Силер бул мисалды чыгарышыңар керек болот. Кезек менен, кадам артынан кадам кылып бул мисалды жөнөкөйлөтүп аласыңар. Албетте, аныкталган эрежелер аркылуу. Туюнтмаларды өзгөртүүнү жасайсыңар. Канчалык силер бул өзгөрүүлөрдү жемиштүү өтөсүңөр жана математикада канчалык күчтүүсүңөр. Эгерде силер туура өзгөртүүнү билбесеңер, математикада силер эч- нер-се кыла албайсыңар... А биздин максатыбыз- буга үйрөтүү!

«Мейкиндик жана форма» бөлүгү Бул бөлүмдө Силер кээ бир аналитикалык (алгебралык) методдор менен таанышасыңар, алар жетишээрлик жөнөкөй формада геометриялык маселелерди чыгарууга мүмкүндүк берет.

«Статистикага киришүү жана Ыктымалдуулук теориясы» бөлүгүСилерге комбинаторика негиздерине ээ болууга жардам берет. А силер билесиңерби, комбинаториканын негиздери азарттык оюндарда пайда болгон? Мисалы, “Покер” оюнундагы жыштыктан бул же тигил комбинациянын пайда болушунан оюнчунун утушу көз каранды. Карта оюндарынын комбинациясына арналган материал, комбинаторика-шайкеш келүүдөгү эң маанилүү темаларынын бирин жеткиликтүү түшүнүүгө жакшы негиз болуп кызмат кылат. Ушул тема менен байланышкан заманбап маселелерди жайгаштырууну дагы коё бербегиле.


Биздин математикалык баракчабыздан Силер өзүңөргө керектүү жана пайдалуу маалыматты таба аласыңар деп ишенебиз. Силерге МАТЕМАТИКАга саякатыңарга ийгиликтерди каалайбыз!!


Высказывание о математике.jpg
Математикага «Ооба!» дегин

Математиканын маңызы формулаларда эмес, кандай формула алынаарынын жардамы менен ой-жүгүртүү процесси. 

                         В.П. Ермаков

➤ Кызыксыз сабактын артында балким бүт дүйнөнү– жана да убакытты башкара ала тургандай күч жатышы ыктымал. Мына булар математиканы сүйө турган бир нече себептер..

➤ Логиканы, тунук акылды жана сынчыл ойлонууну өнүктүрөт.

➤ Интуицияны өнүктүрүү менен, математикалык ой жүгүртүү көйгөйдүн туура чечилишин көрүүгө мүмкүнчүлүк берет.

➤ Акылды тартипке салат, идеяны туура натыйжага жетикирүүгө алып келет.

➤ Креативдүүлүктү өнүктүрөт, жашоонун жана кесиптин каалагандай тармагында стандарттык эмес чыгарылыштардын зарылдыгы.

➤ Чынчылдыкка тарбиялайт, анткени ырастоонун жана чечимдин чындык экендиги далилденүү керек.

➤ Жалпы көрүнүштү көргөн сыяктуу тетиктерин дагы көрө билүүнү үйрөнүү.

➤ Таразалап чечим кабыл улууну үйрөнүү.

➤ Алдыга жеңиштерге жетишүү үчүн өзүнүн кетирген катасын моюнга ала билүүнүү.

➤ Китептеги маселенин чыгарылышы бар сыяктуу эле эч качан жеңилбей ар кандай кырдаалдардан чыга билүүнү үйрөнүү.

P.S.: биздин кеңештер

Төмөндө келтирилип сунушталган кеяңештерди сунуштайбыз. Арийне, көңүлүңөрдү математиканы өздөштүрүү ийгилигин толугу менен өзүңөрдөн көз каранды экендигин эсиңерге салабыз. А илимди милдет катары кабыл алып эмес а жөн гана башкатырма оюнунун этаптары басып өтүп жаткан катары, маселени чыгарууда кошумча чыгарылыш жолун табууга карата далалаттаышыңар керек. Ошондо силер көптөгоң маселе жана мисалдарды чыгаруу, фигураларды жана графиктерди тургузуу керек экендигин аңдап, ошондой эле ар түрдүү геометриялык дадилдөөлөр – бул практикада колдосо боло турган кызыктуу процесс экенин түшүнөсүңөр. Эми биздин аракеттерибиздин планын курабыз.

➤ Эсептөөлөрдү жана эрежелерди жазуу үчүн таза дептер даярдагыла. Маселелерди барактардын айрындыларында чыгарганды биз сунуштабайбыз, мейли баардык келтирилген аракеттер доскада катасы менен болсо дагы көз алдыда болсун.

➤ Карандаш, циркуль, сызгыч алганды унутпагыла.

➤ Калькулятордун көз карандылыгына таптакыр камалбагыла.

➤ Баарын кагаз бетиндеби көңүлдө оозеки болобу калькуляторсуз чыгарганга аракеттенгиле.

➤ Маселени чыгаруу менен силер эмне жөнүндө сүйлөп атканыңарды элестеткиле.

➤ Шартын жана суроосун белгилегиле.

➤ Шартын кыска толтуруп же чиймесин чийгиле.

➤ Маселенин суроосуна дароо жооп берүүгө болоорун ойлонуп көргүлө. Эгер жок болсо, анда эмне үчүн.

➤ Чыгарылышынын планын түзгүлө жана мүмкүн болушунча рационалдуу жолун тапканды унутпагыла.

➤ Чыгарылышын аткаргыла.

➤ Чыгарылышын текшергиле жана маселенин жообун жазгыла.

➤ Эгерде бир нерсени далилдөө керек болуп калса, анда математикалык символикалардын жардамы менен зарыл болгон түшүндүрмөлөрдү, тыянак сөздөрүн кошумчалоо аркылуу логикалык тартипте жазууга аракет жасалыгла.

➤ Жана да эсиңерде болсун, математика жаттаганды «сүйбөйт», ал түшүнгөндү «сүйөт».

Источник — «https://bb.edu.gov.kg/index.php?title=KR:Математика&oldid=16556»